ئۇكرائىنا بىلەن روسىيە ئوتتۇرىسىدىكى توقۇنۇش دۇنيانىڭ غەرب بىلەن شەرق ئوتتۇرىسىدىكى بۆلۈنۈشى ھەققىدە مۇنازىرە قوزغىدى. شەرقىي ياۋروپادا يۈز بەرگەن ئىشلارنى ئاددىي بايان قىلىپ ، ئۇكرائىنانىڭ ئامېرىكا ۋە ياۋروپا بىرلەشمىسى سىمۋول قىلىنغان غەربكە ئۆزىنى بىرلەشتۈرۈشنى خالايدىغانلىقىنى ۋە ئاتالمىش ​​شەرقنىڭ كۈچلىرىنىڭ بىرى بولغان روسىيە بىلەن بولغان ئارىلىقىنى يىراقلاشتۇرىدىغانلىقىنى مۆلچەرلىدى. بۇلارنىڭ ھەممىسىدە ھەمىشە بىر سوئال بار: بىرازىلىيە غەربلىكمۇ؟ ئۇكرائىنا بىلەن روسىيە ئوتتۇرىسىدىكى توقۇنۇشنىڭ ئاساسلىق سەۋەبى كىيېۋنىڭ ياۋروپا ۋە ئامېرىكىغا يېقىن بولۇشى

خەرىتىدە ، بىرازىلىيە غەربنىڭ گرېنۋىچ مېردىئاننىڭ غەربىدىكى ھەممە نەرسە ئىكەنلىكىنى ئويلاشقاندا ، غەربنىڭ دۆلىتى. . ئەمما جۇغراپىيىلىك سىياسەت ۋە مەدەنىيەتكە قارايدىغان بولساق ، ئېلىمىز غەرب دۆلەتلىرىنى ئىدىيە جەھەتتىن يېتەكلەيدىغان پرىنسىپلاردىن سەل يىراق. بىرازىلىيەلىكلەر غەربلىكمۇ؟

غەرب بىلەن شەرق ئوتتۇرىسىدىكى ئىككى قۇتۇپلۇق ئەمەلىيەتكە ئۇيغۇن ئەمەس دەپ قارىلىدۇ. ھەقىقەت شۇكى ، زامانىۋى دۇنيادا ، غەرب شىمالىي ئاتلانتىك ئوكياندىكى دۆلەتلەر ، ئامېرىكا بىلەن تۇتىشىدۇ ، شەرق بولسا كونستانتىنوپولدىن كېيىن بولۇپ ، ئانگلو-ساكسون ياكى لاتىن تىلىدا سۆزلىيەلمەيدۇ.

غەربنىڭ ئاساسلىق سىمۋولى ئىمپېرىيەنىڭ پۇل-مۇئامىلە مەركىزى مانخاتتانلىبېرال دېموكراتىيە ، ئامېرىكا

پروفېسسور ئېدۋارد سەيىد ئۆزىنىڭ «شەرقشۇناسلىق: شەرقنى ھادىسىنىڭ كەشپىياتى» ناملىق كىتابىدا ئېنىقلاپ مۇنداق دېدى: بۇ ئۇقۇملار فرانسىيە ، ئەنگىلىيە ۋە ئەنگىلىيە قاتارلىق غەرب جاھانگىر دۆلەتلىرى بايقىغان شەكىللەردىن باشقا نەرسە ئەمەس. ئامېرىكا ئاسىيا ۋە ئوتتۇرا شەرقتىكى تاجاۋۇزچىلىقىنى ئاقلاش ئۈچۈن. ھەمدە ئۇ شەرقنى بىر تەرەپ قىلىدىغان ئورگان سۈپىتىدە تەھلىل قىلىنىشى ، شۇ خىل ئوخشىمىغان خەلقلەر ھەققىدە ئوبراز يارىتىشى كېرەك. ئاسىيادا قايتا يېزىش ، كۆندۈرۈش ۋە ھۆكۈمرانلىق قىلىشقا ئۇرۇنۇش ئارقىلىق بۇ يالغان ئايرىشنىڭ بىر قانچە خىل شەكلى بار. يىغىنچاقلىغاندا ، شەرقنى كەشىپ قىلىش غەربنىڭ ھۆكۈمرانلىق قىلىش ، قايتا قۇرۇش ۋە مۇستەملىكە قىلىشتىكى كەشپىياتى »، دېدى سەئىد.

تارىختا غەرب بىلەن شەرق ئوتتۇرىسىدىكى بۆلۈنۈش ئاتالمىش« شەرقىي شىزىم »دا بارلىققا كەلگەن چېركاۋ رىم كاتولىكلىرى ۋە ۋېزانتىيە پراۋۇسلاۋىيەگە بۆلۈنگەندە. بۇ توقۇنۇش دۇنيانىڭ يېڭى شەكىللىنىشىنى ئىلگىرى سۈردى ۋە بىر نەچچە يىلدىن كېيىن مۇسۇلمانلارغا قارشى ئەھلى سەلىپلەر مەيدانغا كەلدى. غەرب بىلەن شەرقنىڭ بۇ ئايرىلىشى سوغۇق مۇناسىۋەتلەر ئۇرۇشى قاتارلىق بىر قانچە توقۇنۇشنىڭ ئاساسى بولۇپ ، ئۇ ھەتتا نىشانلىرى بىلەن ، بولۇپمۇ ئىسلامچىلار بىلەنمۇ داۋام قىلماقتا.

- تاراتقۇلارنىڭ ئۇكرائىنادىكى ئۇرۇشنى خەۋەر قىلىشى كۈچەيدى. تەرەققىي تاپقان دۆلەتلەردىن كەلگەن مۇساپىرلارغا بولغان بىر تەرەپلىمە قاراش

غەرب بىلەن شەرق ئوتتۇرىسىدىكى بۆلۈنۈش ئەھلى سەلىپلەردىن قوزغالدى ۋەشىمالىي ئاتلانتىك ئوكياندىكى كۈچنى ھەرگىز يوقىتىپ قويمىدى

«غەرب ئەزەلدىن مەلۇم بىر ئىشقا قارشى تۇرۇشتا ئۆزىنى بەلگىلىدى ، بەزىدە ئوتتۇرا شەرقتىكى ئىسلام خەلقلىرى بىلەن ، بەزىدە ئاسىيا خەلقلىرى بىلەن مۇناسىۋەتلىك». ئىجتىمائىي فوندىنىڭ پروفېسسورى جوسې ھېنرىك بورتولۇچى ، FGV دىن. ئۇ يەنە مۇنداق دېدى: «بۇ بىر ئۇقۇم چوقۇم قارشى تەرەپنى چەتكە قېقىشنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ».

بىرازىلىيە غەربلىكمۇ؟ ؟ بەك ئاز. بىز ياۋروپالىقلار تەرىپىدىن مۇستەملىكە قىلىنغان دۆلەت ، مىللىي كىملىكىمىز «يەھۇدى-خىرىستىيان قىممەت قارىشى» نىڭ ھىمايىسىدە قۇرۇلمىغان ، ئەمما قۇللۇق ، زوراۋانلىق ، مۇستەملىكىچىلىك قاتارلىق ئۇقۇملاردا ۋە ئوخشىمىغان مىللەت ، ئوخشىمىغان ئېتىقاد ۋە ئىمپېرىيە قىياپىتى ۋە ھۆكۈمرانلىقى يوق. يەر شارىنىڭ. برازىلىيە غەرب دۆلىتى ئەمەس. ئۇلارنىڭ باشقا دۆلەتلەرگە بولغان ھۆكۈمرانلىقىنى بىرلىككە كەلتۈرۈشنى خالايدۇ ياكى مۇستەملىكىچىلىك ئىمپېرىيىسىنى تاكى بۈگۈنگە قەدەر ساقلاپ كېلىۋاتقان ئەنگىلىيە دۈشمەنلەرگە قارشى ھۇجۇمنى قوغدىشى ۋە ئۆزىنى «شەرقتىن كېلىدىغان تەھدىد» تىن قوغدىشى كېرەك ، بۇ بەزىدە ئىسلام دىنى ، بەزىدە سوتسىيالىزم سۈپىتىدە كېلىدۇ. بەزىدە ياپونلارغا ئوخشاش كېلىدۇ (ئىككىنچى دۇنيا ئۇرۇشىدىكىگە ئوخشاش).

- سۇداندىكى سىياسىي ئۆزگىرىش: ياۋروپانىڭ مۇستەملىكىسى ئافرىقا دۆلەتلىرىنىڭ سىياسىي مۇقىمسىزلىقىغا قانداق تۆھپە قوشتى؟ غەربنىڭ بىر قىسمى ئەمەسچۈنكى ئۇ ھېچكىمگە ھۆكۈمرانلىق قىلمايدۇ ، ئۇ ھۆكۈمرانلىق قىلىدۇ. ئۇنىڭ جۇغراپىيىلىك سىياسەت دائىرىسىدىكى «كىملىكى» ھەقىقەتەن لاتىنچە. بۇ قىتئەدىكى قېرىنداشلىرىمىز بىلەن بىز ئامېردىياننىڭ كېلىپ چىقىشى ، ئىبىرىيە مۇستەملىكىسى ، قۇللۇق ، ئامېرىكا مەبلەغ سالغان سىياسىي ئۆزگىرىشلەر ۋە باشقا نۇرغۇن ئازاب-ئوقۇبەتلەر بىلەن ئورتاقلىشىمىز.

تىلىمىزنىڭ تىلى بىلەن تېخىمۇ يېقىن ئىكەنلىكى ئېنىق. ياۋروپالىقلار ياۋروپالىقلارنىڭكىدىن كۆپ. ھىندونېزىيەلىكلەرنىڭ. ئەمما بىز بارلىق ھىندونېزىيەلىكلەر ، ھىندىستانلىقلار ، ئەرەبلەر ، جۇڭگولۇقلار ، كورېيەلىكلەر ، پارسلار بىلەن ئورتاقلىشىمىز ، قىسقىسى ، مىڭلىغان خەلقلەر ، بىر پاكىت: بىزنىڭ غەرب تەرىپىدىن مۇستەملىكە قىلىنغانلىقىمىز.