Andor Stern Ο Στερν, που θεωρείται ο μοναδικός Βραζιλιάνος επιζών του Ολοκαυτώματος από τη ναζιστική Γερμανία, πέθανε σε ηλικία 94 ετών στο Σάο Πάολο. Σύμφωνα με την Ισραηλινή Συνομοσπονδία της Βραζιλίας (Conib), ο Στερν γεννήθηκε στην πρωτεύουσα του Σάο Πάολο και μετακόμισε στην Ουγγαρία όταν ήταν παιδί με τους γονείς του, όπου μεταφέρθηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Άουσβιτς και χωρίστηκε για πάντα από την οικογένειά του.

Μέχρι το θάνατό του, ο Andor συνέχισε να δίνει διαλέξεις σε όλη τη Βραζιλία για να μιλήσει για ένα θέμα που γνωρίζει καλά: την ελευθερία.

"Η Conib θρηνεί από καρδιάς τον θάνατο την Πέμπτη του επιζώντος του Ολοκαυτώματος Andor Stern, ο οποίος προσέφερε πολλά στην κοινωνία αφιερώνοντας μέρος της ζωής του στην καταγραφή της φρίκης του Ολοκαυτώματος", τονίζει ο φορέας σε ανακοίνωσή του.

-Μεγάλο αρχείο Ολοκαυτώματος με 30 εκατομμύρια έγγραφα είναι τώρα διαθέσιμο στο διαδίκτυο για όλους

Η περίοδος του Ολοκαυτώματος χαρακτηρίστηκε ως η μεγαλύτερη σφαγή Εβραίων και άλλων μειονοτήτων που έλαβε χώρα σε γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου (1939-1945). Το 1944, κατά τη διάρκεια της εισβολής του Χίτλερ στην Ουγγαρία, μεταφέρθηκε μαζί με τη μητέρα του και άλλους συγγενείς στο Άουσβιτς, όπου και θανατώθηκαν όλοι.

"Όταν οι Γερμανοί κατέλαβαν την Ουγγαρία, άρχισαν να μαζεύουν τους ανθρώπους σε βαγόνια τρένων και να τους στέλνουν στο Άουσβιτς. Εγώ κατέληξα στο Άουσβιτς, όπου έφτασα με την οικογένειά μου. Μάλιστα, στο Μπίρκεναου, όπου με επέλεξαν για εργασία, επειδή ήμουν ένα καλά αναπτυγμένο αγόρι, εργάστηκα για πολύ μικρό χρονικό διάστημα στο Άουσβιτς-Μόνοβιτς σε ένα εργοστάσιο τεχνητής βενζίνης. Από εκεί κατέληξα στη Βαρσοβία, για το σκοπό τηςτου καθαρισμού τούβλων το 1944, μας πήραν για να ανακτήσουμε ολόκληρα τούβλα και να επισκευάσουμε τους δρόμους που είχαν καταστραφεί από τους βομβαρδισμούς", διηγείται στα απομνημονεύματά του.

Αμέσως μετά, ο Stern μεταφέρθηκε στο Dachau, όπου εργάστηκε και πάλι για μια γερμανική πολεμική βιομηχανία, μέχρι που, την 1η Μαΐου 1945, τα αμερικανικά στρατεύματα απελευθέρωσαν το στρατόπεδο συγκέντρωσης. Ο Andor ήταν ελεύθερος, αλλά ζύγιζε μόνο 28 κιλά, καθώς και σπυριά, έκζεμα, ψώρα και ένα τραύμα από σφαίρα στο ένα του πόδι.

-Γιόζεφ Μένγκελε: ο ναζιστής γιατρός που έζησε στο εσωτερικό του Σάο Πάολο και πέθανε στη Βραζιλία

Επιστρέφοντας στη Βραζιλία, ο Άντορ αφιερώθηκε στο να διηγηθεί όσα είδε και υπέφερε στο στρατόπεδο εξόντωσης που είχαν κατασκευάσει οι Ναζί στην Πολωνία. Οι μαρτυρίες του Στερν καταγράφηκαν στο βιβλίο "Ένα αστέρι στο σκοτάδι" του ιστορικού Γκαμπριέλ Ντάβι Πιερίν το 2015 και στην ταινία "Όχι άλλη σιωπή" των Μάρσιο Πίτλιουκ και Λουίζ Ραμπάτσο το 2019.

"Το να επιβιώνεις αυτό σου δίνει ένα μάθημα ζωής που σε κάνει τόσο ταπεινό.Θέλεις να σου πω κάτι που συνέβη σήμερα.Ίσως να μην σου πέρασε ποτέ από το μυαλό,και αυτό το πλεονέκτημα το παίρνω πάνω σου.Φαντάσου το κρεβάτι μου να μυρίζει καθαρά,καθαρά σεντόνια.Ντους με ατμό στο μπάνιο.Σαπούνι.Οδοντόκρεμα,οδοντόβουρτσα.Μια υπέροχη πετσέτα.Κατεβαίνοντας κάτω,μια κουζίνα γεμάτη φάρμακα,γιατίΠήρα το καρότσι μου και πήγα στη δουλειά μου όπως ήθελα, κανείς δεν μου κόλλησε ξιφολόγχη. Πάρκαρα και έγινα δεκτός με ανθρώπινη ζεστασιά από τους συναδέλφους μου. Άνθρωποι, είμαι ελεύθερος άνθρωπος", είπε σε συνέντευξή του στο BBC πριν από μερικά χρόνια.

Η οικογένεια δεν έχει δώσει στη δημοσιότητα τα αίτια του θανάτου του Στερν. "Η οικογένειά μας σας ευχαριστεί εκ των προτέρων για όλα τα μηνύματα υποστήριξης και τα λόγια αγάπης.Ο Άντορ αφιέρωσε μεγάλο μέρος του χρόνου του στις διαλέξεις του για το Ολοκαύτωμα, διδάσκοντας τη φρίκη της περιόδου να μην αρνείται ή να μην επαναλαμβάνεται και παρακινώντας τους ανθρώπους να εκτιμούν και να είναι ευγνώμονες για τη ζωή και την ελευθερία.Η αγάπη σας ήταν πάντα πολύσημαντικό γι' αυτόν", ανέφεραν μέλη της οικογένειας σε δήλωσή τους.

-Ιερείς που νόμιζαν ότι είχαν πεθάνει συναντιούνται ξανά 75 χρόνια μετά το ολοκαύτωμα